Još (nama barem) daleke 1985. godine, Istraživačka stanica Petnica je uspostavila sistem komplementarnih višekratnih programa za srednjoškolce koji je danas poznat pod nazivom “godišnji ciklus”. Ideja da učenicima nije dovoljno da samo jednom dođu u Petnicu i čuju gomilu predavanja ili izvode praktične vežbe, već da je važno da pohađaju nekoliko programa sa pauzama koje im omogućavaju da ono što nauče u Petnici povežu sa radom u školi i da bez žurbe osmišljavaju male naučne projekte, pokazala se kao pogodak. “Petnički model rada” u međuvremenu je daleko prešao nacionalne granice i danas je uvažen širom sveta kao originalno i uspešno rešenje. Da nije uspešno, ne bi se zadržalo do danas. Štaviše, petnički godišnji ciklus ima svoju nadgradnju – učenici se mogu prijaviti i naredne godine i to ne obavezno na programe u okviru iste oblasti, već i za vrlo različite discipline, šetajući slobodno između seminara i kurseva prirodnih, tehničkih i društvenih nauka. Tako, učenik ima priliku da u Petnici boravi čak pet puta godišnje – prvi put na zimskom seminaru, zatim na prolećnom kursu, pa na letnjem programu i na jesenjem seminaru, da bi, ako je uspešno finalizovao svoj letnji istraživački projekat, godišnji “pečat” stavio učešćem na Konferenciji koja se održava na kraju godine. To ukupno iznosi više od 30 dana, no postoji i određeni procenat polaznika koji u Stanici boravi i duže (recimo kombinujući zimski seminar i Eksploratorijum ili učešćem na dva jesenja seminara). Po Stanici kruže glasine da ima polaznika koji ne izlaze iz Stanice a između seminara žive robinzonski na skrovitim mestima. Znamo i za nastavnike koji se začude kada im se neko od takvih učenika uopšte pojavi na času. Na prethodnoj strani možete steći sliku o vrlo obimnom i složenom tkanju desetina i desetina kampova, kurseva i seminara koji su se odvijali u Petnici u 2008. godini. Veliki broj raznovrsnih aktivnosti popunio je ograničene petničke kapacitete tokom blizu 300 dana u godini. Tako, nije bilo mesta da se pojave neke nove aktivnosti za koje postoje ozbiljne inicijative, ali to je posebna tema. Iz sheme na prethodnoj strani ne može se sagledati velika raznolikost pojedinačnih programa, zanimljive metode i sadržaji rada, brojni saradnici, gosti i predavači, široki spektar ideja, projekata i inicijativa polaznika, kao ni jednodnevna zbivanja kojima je rad Stanice u ovoj godini obilovao. Zato smo na sledećim stranama pokušali da neke zanimljive momente detaljnije prikažemo, predstavimo nove programe i više prostora damo samim polaznicima. 2008. godina je bila 27. godina postojanja i rada Istraživačke stanice Petnica. Jedna generacija polaznika otišla je na studije, jedna generacija studenata krenula je profesionalnim vodama, jedna generacija osnovaca počela je da sanja o dolasku u Petnicu. Neko od njih ugradiće delić tih snova u neke nove i sveže programe.

[Petnica Center]

courses, camps, workshops 2008

On the opposite page you can see a map of courses, camps and some other educational programs organized in Petnica in 2008. More than 600 guest lecturers from about 150 scientific institutions and universities visited Petnica to take part in the science education programs, to share their knowledge and experience with enthusiastic students.

This complex schedule looks fairly chaotic. However, an underlying order and pattern does exist (see diagram on this page). The schedule was designed to enable the best possible results in short-term programs for students who already attend regular schools. There is an "annual cycle" of educational programs for high-school students, i.e. programs are implemented in four complementary groups. New students first attend a week-long winter course with intensive theoretical work (lectures, demonstrations, discussions). Spring courses are shorter and focused on practical training in instrument manipulation, fieldwork, data acquisition and processing (statistics), etc.

On two-week summer science camps the students are free to work on small (and sometimes not so small) research project. During this time, they gain precious insight into real scientific work, including all the associated troubles and problems that exist in professional work.

Fall courses give students a chance to meet again, to discuss results, to finalize their papers, and to hear scientists giving lectures on their work – latest news from the ever-expanding boundaries of modern science and technology. Participants who successfully complete their results in the form of science papers are invited to participate at the Petnica Annual Students’ Conference, where they have a chance to present their result to other participants and collaborating teachers and scientists. An article of the Annual Conference.

Since 1998, the Petnica Center has been involved in in-service teacher training programs. More details about this part of PSC activity.

With a total scope of about 130 camps and courses for nearly 2,500 students, innovative and flexible methods, and a broad coverage of various scientific disciplines, the Petnica Science Center continues to be one of the world’s leading centers for extracurricular science education