upravni odbor punom parom Upravni odbor Istraživačke stanice Petnica imao je za sobom veoma dinamičnu godinu i složene izazove. Više redovnih sednica nisu bile dovoljne za praćenje i odlučivanje o nizu problema nastalih usled prekida u finansiranju, tako da je Upravni odbor na određeni način radio i između sednica. Članovi Upravnog odbora su bili neposredno aktivni u pokušajima da se premoste problemi finansiranja i uspostavi konstruktivni dijalog sa Ministarstvom prosvete ali i nađu drugi izvori podrške. Devetočlani Upravni odbor je organ upravljanja Stanicom koji postoji od njenog osnivanja. Mandat članova je četiri godine, tako da se očekuje da novi saziv Saveta imenuje nove ili stare članove Upravnog odbora za rad u narednom mandatu. Tri člana Upravnog odbora imenuje kolektiv Stanice, a preostalih šest imenuje Savet stanice iz redova osoba koje imaju višegodišnje neposredno iskustvo u radu sa Istraživačkom stanicom, vodeći računa da među njima ima osoba koje su bliske pravnoj i finansijskoj problematici. Upravni odbor se sastaje po potrebi. Kao redovni zadatak Upravni odbor ima obavezu da prati rad Stanice i realizaciju planiranih aktivnosti. Upravni odbor se takođe bavi i kadrovskim pitanjima, uslovima za izvođenje programa i drugih aktivnosti, saradnjom Stanice sa drugim organizacijama u zemlji i svetu itd. Sadašnji predsednik Upravnog odbora ing Milojko Lazić najveći deo svoje profesionalne karijere proveo je u Ministarstvu nauke i Republičkoj zajednici (fondu) nauke. Pratio je i aktivno učestvovao u osnivanju, radui razvoju Stanice u svim novijim istorijskim epohama Srbije.
|
od proleća novi mandat Savet Istraživačke stanice je najviše stručno, nadzorno i upravno telo prvenstveno okrenuto problematici razvoja i pozicije Stanice u dinamičnom društvenom okruženju. Savet ima 22 člana među kojima su iskusni i ugledni naučni radnici i stručnjaci u naučnim disciplinama i drugim važnim aktivnostima kojima se Stanica bavi. Gotovo svi članovi Saveta bili su uključeni u rad i razvoj Stanice dugi niz godina. Sadašnji sastav Saveta imenovan je 2005. godine sa petogodišnjim mandatom, tako da se očekuje da početkom 2010. godine bude saopšten novi saziv Saveta. Očekuje se da će, kao i u dosadašnjoj praksi, otprilike 2/3 članova Saveta ostati i u sledećem mandatu, dok će jedna trećina biti novi članovi. Predsednik Saveta je dugogodišnji stručni saradnik Stanice, akademik i biolog Marko Anđelković. Savet, po pravilu, svoje sednice održava u SANU jednom do dva puta godišnje kada se razmatraju i usvajaju izveštaji i godišnji programi rada.
|
PROGRAMSKE KOMISIJE Osim Saveta i Upravnog odbora, važnu ulogu stručnog nadzora i pomoći i osiguravanju kvalitetnih programa u Istraživačkoj stanici imaju takozvane “programske komisije”. Po pravilu, trebalo bi da svaka oblast, odnosno naučna disciplina koja se pokriva seminarima, kursevima ili kampovima u Petnici ima svoju programsku komisiju sastavljenu od profesionalnih naučnika i iskusnih univerzitetskih nastavnika. Više je zadataka programskih komisija – pre svega izbor tema i sadržaja za seminare, predlaganje i usklađivanje predavača, povezivanje sa različitim naučnim i univerzitetskim institucijama (institutima, fakultetima, laboratorijama), ali i stručna pomoć u izboru i nalaženju opreme, konsultacije u vezi projekata koje rade polaznici itd. Jezgro članova programskih komisija (tzv. “stalni sastav”) imenuje Savet Stanice, a svaka komisija nakon toga bira svog predsednika i izjašnjava se o osobama koje se pozivaju na sastanke i uključuju u rad. Na slici dole: članovi Programske komisije za hemiju nakon poslednjeg sastanka Komisije u decembru 2009. godine.
|
KO SU OSNIVAČI Istraživačka stanica Petnica ima zanimljiv i neobičan model organizovanja. Po domaćim, dosta rigidnim, zakonima, Stanica je registrovana kao udruženje građana. Ko su njeni osnivači? Zanimljivo je da Stanica ima zvanično oko 140 tzv. “članova-osnivača” i taj broj će se najverovatnije u 2010. godini uvećati za još oko 100 osoba. Po Statutu Stanice, član-osnivač je svako ko je proveo najmanje 10 godina angažovan u Stanici kao radnik, stručni saradnik, predavač i sl. Članove-osnivače po ovom kriterijumu koji garantuje da među osnivačima nema posmatrača i padobranaca, imenuje Upravni odbor Stanice ali je njihov maksimalni broj striktno ugrađen u Statut koga može menjati samo Savet Stanice. |
FINANSIRANJE BEZ TAJNI Petnički prosečan godišnji budžet predviđen za normalno finansiranje godišnjih aktivnosti iznosi oko 80 miliona dinara (0.9 miliona eura). Sa tim novcem trebalo bi pokriti tzv. “hladni pogon” (tj. “praznu Stanicu” = plate stalno zaposlene ekipe od 40 ljudi, održavanje objekata, prostora i opreme i stalne obaveze državi i komunalnim službama) i za to se planira oko 30% sredstava, troškove boravka, rada, ishrane, prevoza i sl. učesnika u programima i njihovih predavača (50%), troškove promotovnih aktivnosti, međunarodne saradnje, izdavačke delatnosti (5%) i troškove ulaganja u opremu, pribor, knjige, časopise, softver i sl. (10%). Preostalih 5% su sredstva rezerve i nepredviđeni troškovi (koji se uvek dese). Sva ta sredstva svake godine valja obezbediti. Do sada je bila praksa da država (tj. ministarstva prosvete i nauke) ukupno obezbede oko 40% budžeta i to se planira kao relativno stabilan prihod. Oko 25% sredstava se traži kroz različite projektne aktivnosti, 15% kroz donacije i sponzorstva, 15% kroz participaciju učesnika u programima i 5% kroz druge sopstvene prihode. |
[administration]
ion wise hands
Petnica Science Center definitely is a unique institution
of its kind. On one hand it is an experiment,
a form of visible innovation, so it must be
guided in flexible way keeping open doors for
new ideas and programs. On the other hand, it
hosts hundreds of kids and teenagers for many
days and it must guarantee their maximal safety,
healthy environment, and, of course, assure that
existing and already proven programs and methods
keep running with results and outcomes not
less than in previous years. Such antinomic demands
require specific phyl osophy of management.
Here we present three important elements
of the management of the Petnica Center.
PETNICA CENTER’S EXECUTIVE BOARD (EB) consists
nine members. Meetings are relatively regular,
about 3-4 times a year. According to the Constitution
Act of the Petnica Science Center, the EB is
responsible for budget control (costs, income and
expenditures), appointment of professional
teaching and program staff, decisions about formal
cooperation with other organizations and associations,
and other running problems.
ADVISORY BOARD (AB) is the highest body responsible
for protecting independent position of
the Petnica Center. There are 22 members of
the AB, mostly very experienced scientists and
people from other sectors important for entire
existence and activity of the Science Center. All
of them must be directly involved in programs of
the Petnica Center before appointment in the
Board. The AB meets one or twice a year. It approves
annual general activity reports, annual
programs and other “strategic” documents, analyze
sensitive relations between the Petnica
Center and public authorities, universities, etc.
Each scientific department of the Petnica Center
has its own Program Committee (PC) consisted
of university professors and researchers.
Its role is to monitor educational activities, help
in design and shaping of topics, lectures, experimental
works, spread the network of guest lecturers,
and be of precious advise in purchasing
new equipment and teaching tools.
Transparent financing. In order to cover the entire
annual schedule of about 130 training
courses, workshops and camps for about 3,000
students and school-teachers including the
maintenance of about 3,000 sq meters of space
in six buildings, each year the Petnica Science
Center must collect about 0.9 M Euro (USD 1.25
M). As fully independent organization, it is not
easy, indeed. When everything works well, the
public funds (mostly through the Ministry of Science,
Ministry of Education, and sometimes Ministry
of Youth) participate with about 40%. About
25% must be found through project-based financing,
15% through direct donations and
sponsorships, and 15% through students’ participation.
Good luck!
 |
 |
 |