| Organizacija koje su slične Petnici u svetu nema mnogo. U većini razvijenijih zemalja
programi brige o mladim talentima ugrađeni su u redovne aktivnosti škola, bilo kao
neki oblik dodatnog rada (klubovi, sekcije), bilo kao oblik selektivnog pristupa
učenicima sa namerom da se podstiču oni koji su više zainteresovani i koji pokazuju
sklonosti i talenat za određene sadržaje. Ono što se tamo ne može raditi u školama (a
često se u školama može veoma mnogo toga raditi), preuzimaju naučni muzeji ali i univerziteti
koji se često aktivno bore da privuku najtalentovanije srednjoškolce, pa nude
kojekakve zanimljive programe često dosta slične petničkim seminarima.
Pre nekoliko godina u Mađarskoj su se okupili predstavnici desetak organizacija koje
na nacionalnom nivou organizuju naučne kampove ili slične programe prvenstveno namenjene
srednjoškolcima i pokrenuli rad mreže pod nazivom NYEX (Network of Youth Excellence)
sa ciljem da, pre svega, pomogne u razmeni iskustava ali i razmeni učesnika.
Relativno retka godišnja okupljanja članova
ove mreže pokazala su se nedovoljnim a zajedničke
aktivnosti slabe. Poslednji veći skup
predstavnika ovih organizacija održan je u oktobru
2007. godine u Petnici (vidi članak o tome
u prethodnom broju ovog časopisa) kada se
okupilo tridesetak osoba iz 25 organizacija. Naredne godine, na znatno manjem skupu u
Nemačkoj odlučeno je da se NYEX pretvori u pravu međunarodnu organizaciju i da se
registruje u skladu sa zakonom kako bi organizacija bila u stanju da se pojavljuje i na
konkursima za ozbiljne projekte kojih, barem u EU, svake godine ima sve više. Dogovoreno
je da se registracija izvrši u Nemačkoj i da sedište organizacije bude u Getingenu,
čuvenom univerzitetskom centru gde više godina uspešno radi Petnici slična organizacija
XLab (petničarima poznata po tome što svake godine nekoliko srednjoškolaca ili brucoša
šaljemo na tamošnje letnje međunarodne kampove).
Iskoristivši međunarodni skup pod nazivom “World Science Forum” koji svake godine
organizuje Mađarska Akademija nauka, u novembru 2009. godine
u Budimpešti su se okupili predstavnici osam organizacija i potpisali
akt o (re)osnivanju međunarodne organizacije pod istim nazivom –
NYEX. Pored tri “inicijatorske” organizacije – XLab iz Getingena,
Davidson Instituta za naučno obrazovanje pri Vajcmanovom institutu
iz Izraela i, naravno, Istraživačke stanice Petnica, svoj potpis na
osnivački akt su stavili i Fondacija za mlade u nauci sa univerziteta
u Hajdelbergu, CusMiBio organizacija pri univerzitetu u Milanu
iz Italije, Program za mlade u nauci pri univerzitetu u Barseloni,
Španija, Centar za naučno obrazovanje pri Nacionalnom institutu
za lasersku fiziku iz Rumunije i Nacionalna organizacija studenata
istraživača iz Mađarske. Petnicu su predstavljali Vigor Majić i Srđan
Verbić.
Novom organizacijom upravljaće tročlani upravni odbor. Za predsednika je izabrana
gospođa dr Eva Marija Neher, direktorka organizacije XLab, dok su članovi Cvi Paltier iz
Izraela i Vigor Majić iz Petnice. Pred Upravnim odborom je sada zadatak da razradi pravila
učlanjenja drugih organizacija, pre svega onih koje su i do sada aktivno radile u okviru
ranije NYEX mreže ali i da pokrene konkretne inicijative za nove zajedničke akcije i nastupanje
pred drugim međunarodnim organizacijama i fondovima |
[international]
global network
A couple of years ago a group of organizations
from about a dozen of countries which are doing
similar activities in science education of gifted students,
have decided to establish a kind of permanent
network in order to share experience and
improve exchange of students and teaching staff –
Network of Youth Excellence, or NYEX. After a
several years of growth,and facing an opportunity
to start more complex join projects, members of
NYEX network have decided to transform network
into a regular organization. One among founding
member – the XLab organization from Germany
accepted to become a hosting organization and to
register new international organization according
to German laws where seven founding members
are necessary to start new organization. The signing
ceremony was held in Budapest in November
2009, during the World Science Forum meeting.
Petnica Science Center is among the new founding
members and Vigor Majić is chosen to become
a member of the new Board of NYEX. It is expected
that the new organization will increase exchange
programs and offer new activities that will
attract more new members. |
NYEX se ponovo rađa
