arhitektura u svemiru

Nikola Božić, rukovodio je programom Astronomije u ISP 2009. godine i aktivan je u Društvu astronoma Srbije i svuda gde se govori ili piše o astronomiji. Pošto će ga Stanica uskoro poslati u orbitu, kolegama arhitektama je bio izvor važnih iskustava, briga i ideja.

 

Studije u našoj zemlji obično podrazumevaju pokrivanje osnovnih bazičnih oblasti i sticanje klasičnih veština. Bez obzira studirali fundamentalne nauke, inženjerstvo ili primenjene nauke. Veoma retko možemo sresti primere kreativnog i slobodnog osmišljavanja studentskih programa koji dopuštaju čak i studentska maštanja.
Arhitektonski fakultet u Beogradu je ipak primer drugačijeg ophođenja prema studentima. Na ovom fakultetu postoje primeri dobre prakse gde se studentima ne samo dopušta kreativnost već se onda i formalno podstiče. Saradnja Stanice i ovog fakulteta je započela pre petnaest godina kada su se u Petnici pravile zapažene Letnje škole arhitekture.
Nakon više godina zatišja ova saradnja se ponovo pokrenula, ali u malo drugačijem obliku. Povodom Međunarodne godine astronomije, krajem januara 2009. godine organizovan je četvorodnevni seminar na temu „Arhitektura u svemiru“, na kojem su studenti druge godine master studija imali zadatak da projektuju Naučno– istraživački centar na Mesecu. Grupu od dvadesetak studenata je predvodio profesor dr Slobodan Rajović.
Uz pomoć projektonog zadatka, studenti su rešavali probleme projektovanja u specifičnim uslovima koji vladaju na Mesecu za potrebe grupe od 100 naučnika i članova njihovih porodica, za koje pored laboratorija, treba napraviti i smeštajne kapacitete, prostore za odmor i rekreaciju, telekomunikaciju, zone za evakuaciju, kosmodrome... Ideja je bila da se mašta mladih arhitekata uklopi u realne uslove i sve naučne zahteve kako bi dobijena rešenja bila realna.

petnica je pravo mesto da
smišljate izgled i strukturu
svemirskih stanica, orbitalnih
hotela ili naselja na mesecu

Na samom početku arhitekta Jelena Milanović, nekadašnji student Pristona, je održala predavanje na temu „Arhitektura u specifičnim uslovima“. Studenti su imali priliku da se upoznaju sa realnim arhitektonskim zahtevima i problemima sa kojima su se arhitekte na različitim mestima na zemlji do sada susretali. Ovo je bila prilika da se kroz primere već realizovanih objekata studenti upoznaju sa idejama koje su iskoristili poznati svetski arhitekti kroz istoriju.
O uslovima na Mesecu, kao i o izazovima za boravak čoveka na našem satelitu je govorio, prof. dr Milan Ćirković, sa Astronomske opservatorije u Beogradu. Ovo izlaganje za cilj je imao da učesnike seminara upozna sa uslovima koji vladaju na Mesecu, kao i da definiše probleme koji se moraju rešiti kako bi čovek uspešno mogao da funkcioniše na našem satelitu, kao i neke prednosti koje se tamo mogu iskoristiti.
Sledeće predavanje koje je trebalo da olakša realizaciju projekta jeste predavanje o postojećim oblicima života u ektremnim uslovima. Luka Mihajlović je opisao nekoliko zanimljivih ekstremofila koji žive na specifičnim mestima na našoj planeti na kojima ne bismo očekivali da može da opstane život. Opisani su mehanizmi kako ovi oblici života uspevaju da opstanu u tim uslovima.
Na kraju uvodnog dela bilo je reči o uslovima koji vladaju na drugim planetama Sunčevog sistema. Igor Smolić je opisao specifičnosti svakog malog sveta u našem planetnom sistemu, sa posebnim osvrtom na mane i prednsoti svake od planeta za potencijalno teraformiranje.
Projektni zadatak na kojem su studenti sa svojim profesorom i asistentima tokom ova četiri dana radili, je bio takav da je bilo potrebno projektovati naučno-istraživačku stanicu na Mesecu za 110 ljudi. Tridesetoro ljudi su bili sami naučnici, šezdesetoro su bili članovi porodica i dvadesetoro su bili članovi tehničkog osoblja.
Sama Stanica na Mesecu se sastoji iz sedam celina koje su morale da ispunjavaju određene uslove. Tako je tehnička zona morala da sadrži sledeće celine: Sklonište od solarnih oluja i zračenja (predvideti potrebnu zaštitu), Magacin hrane cele stanice, Magacin za rezervnu mehaničku opremu, Rezervoar za vodu, Prostorija za klima komoru, Magacin elektronske opreme, Magacin – razno, Rezervoar goriva, Radionica, Kompresorska soba, Server soba – glavni računar, Mokri čvor. Energetska zona ima prostorija za baterije za električnu energiju i površinu namenjenu za solarne panele ili malu nuklearnu elektranu.
Smeštajna zona za stanovnike je zamišljeno da sadrži četrdeset garsonjera, šezdeset jednosobnih stanova, deset dvosobnih stanova i prostor za zajednički boravak. Prateći prostor je zamišljen kao deo u kojem se nalaze medicinska klinika, kosmodrom, natkriveni prostor za kosmičke letelice (garaža), evakuaciona prostorija - lansirna stanica, a tu je i rekreativna zona sa svojim specifičnim sadržajima.
Samo srce Naučno-istraživačkog centra na Mesecu je Zona laboratorija koja obuhvata sledeće segmente: Biohemijska laboratorija, Računarski kabinet, Prostor za radio-teleskop i opservatorija, Kabineti (3 jedinice), Multimedijalna sala, Geološka laboratorija, Geološki depo, Fizička laboratorija itd. Tu je i prateći proizvodni pogon sa prostorom za proizvodnju hrane, reciklažu otpada, kuhinja i mokri čvor.
Ovim celinama u projektnom zadatku pokušana je simulacija stvarnih uslova i zahteva neophodnih za postojanje ovakve strukture van naše planete. Studenti su, nakon diskusije sa predavačima i sa svojim nastavnicima, započeli svako za sebe osmišljavanje ovog složenog projekta. Nakon napornog rada, raspaljivanja mašte i stavljanja različitih ideja u realne kontekste, studenti su uspeli da dođu do zanimljivih rešenja Dobijeni radovi su odgovorili na zadate prohteve, ali su imali i svojstvenu umetničku formu.
Na kraju rada, studenti su napravili izložbu radova koje su uradili tokom prethodnog semestra u okviru istog predmeta na temu “svemirske stanice u orbiti”.
Ovim seminarom je promovisana ideja multidisciplinarnih istraživanja i potvrđena veze nauka i umetnost. Saradnja između Arhitektonskog fakulteta i Petnice je obnovljena, pa možemo razmišljati o novom, multidisciplinarnom programu za studente gde bi se uključili različiti fakulteti prirodnih, društvenih, tehničkim, medicinskih i umetničkih oblasti. Svi oni sa svojim profesorima i studentima mogu zajedno da osmisle program koji bi se, recimo, bavio sličnim složenim i izazovnim temama kao što su, na primer, naseobine za čoveka u svemiru. Studenti bi ovakvim jednim programom dobili priliku da zanimljivom kontekstu u praksi primene stečena znanja, ali i da uživaju u istraživačkom timskom radu

[students in petnica]
architecture in space

by Nikola Božić

Whether or not students are learning fundamental sciences, engineering or applied sciences, education in Serbia usually covers basic fields of research and students acquire classic skills in these fields. Rarely can we come across examples of creative study programs that encourage free thinking or imagination.
The Architecture faculty in Belgrade is a rare example of a place that gives students new and interesting opportunities. This faculty encourages creative thinking, so it is no surprise that cooperation between this faculty and Petnica has a fifteen year tradition, during which time joint summer schools of architecture have been organized.
In honor of the International Year of Astronomy- 2009, a four day seminar was held in January entitled „Architecture in space“. This seminar brought together second year master students from the Architecture faculty with the goal of designing a research center on the Moon. The students were led by professor Slobodan Rajović.
They had to assess and solve the issues which would come up while building a research center in these specific conditions. The goal was to create a center for 100 employees, as well as housing for them and their families, recreation rooms, telecommunication rooms and evacuation zones. The idea was to shape the imagination of these young architects in realistic, but challenging conditions.
The seminar started with a lecture given by Jelena Milanović, a Princeton graduate, entitled „Architecture in challenging conditions“. This lecture gave students various examples of extreme architecture on Earth and challenges famous architects have faced in the past.
Students learned more about the Moon and what life for human beings would be like from professor Milan Ćirković, from the Belgrade Observatory. Luka Mihajlović told them about extreme life forms on Earth and specific mechanisms these creatures use to survive. Finally, Igor Smolic gave a lecture on the specific conditions on each planet in the solar system describing the flaws and advantages for potential colonization.
After the introductory part of the seminar, the students spent four days designing the Moon research center and came up with some great ideas. Their designs matched the project demands and also contained interesting artistic expressions. The students also made an exhibit of their designs from a previous seminar in which there challenge was to create a space station in Earth’s orbit. The exhibit displayed an interesting mix of almost sciencefiction habitats for humans.
The goal of the seminar was to promote multidiscilinary research ideas and also to make a connection between science and art. The cooperation between the Architecture faculty and Petnica has been renewed and we expect more innovative seminars to follow

 

 ©2010 IS Petnica
  Previous Page Home Next Page